Czym jest refrakcja oraz jej przebieg

Rafrakcja Oka

 Refrakcja (definicja) – zmiana kierunku rozchodzenia się światła (światła w przypadku optyki). Równoległe promienie, które wpadają do oka załamują się po przejściu przez układ optyczny oka (rogówkę i soczewkę) i skupiają (ogniskują) się na siatkówce, a dokładniej w plamce żółtej. Powstaje wówczas obraz, który interpretujemy jako wyraźny (ostry). Jeśli oko jest obarczone wadą wzroku możemy mówić o wadzie refrakcji tzn., że układ optyczny oka (rogówka, soczewka) ma niewłaściwą moc, co powoduje, że promienie skupiają się przed lub za siatkówką. Powstaje obraz, który interpretujemy jako niewyraźny.

 Pomiar wady refrakcji – dobór szkieł okularowych lub soczewek kontaktowych

 Siatkówka – wewnętrzna część oka, na której powstaje obraz (a dokładniej – obraz powstaje w plamce żółtej, niewielkim obszarze siatkówki, w którym jest bardzo duża ilość fotoreceptorów, przede wszystkim czopków).

 Plamka żółta – część siatkówki, w której skupiają (ogniskują) się promienie wpadające do oka. W obrębie plamki żółtej znajdują się fotoreceptory - czopki i pręciki. Czopki znajdują się w centralnej części plamki żółtej i odpowiadają za widzenie kolorów – umożliwiają widzenie w dzień. Pręciki znajdują się na peryferiach plamki żółtej i odpowiadają za widzenie w słabym oświetleniu (widzenie wieczorne i nocne). Te fotoreceptory pozwalają na widzenie tylko w odcieniach czarno-białych. W nocy nie zobaczymy kolorów, natomiast pręciki są wyczulone na ruch – umożliwia to dostrzeganie nawet „kątem oka” poruszających się przedmiotów.

 Przebieg pomiaru wad refrakcji

Wizyta w gabinecie optometrycznym lub okulistycznym za zwyczaj kończy się receptą, na której znajdują się moce szkieł okularowych lub soczewek kontaktowych. Przebieg badania nie jest przypadkowy, odbywa się według standardowej procedury, która dostępna jest na stronie Polskiego Towarzystwa Optyki i Optmetrii (http://www.ptoo.pl):

-    Przebieg pomiaru wad refrakcji rozpoczyna się od ustalenia mocy sferycznej. Specjalista, który prowadzi badanie, w szczególności na tym etapie, musi wyłączyć akomodację (akomodacja – możliwość zmiany mocy soczewki oka), żeby ustalona moc sferyczna była faktyczną (nie zmieniona o wartość akomodacji).

-    Po tym etapie powinien zostać wyświetlony test czerwono-zielony dzięki któremu specjalista będzie mógł zweryfikować wartość ustalonej wcześniej mocy sferycznej.

-    Następnie powinna zostać wstępnie ustalona moc i oś cylindra. Najczęściej wykorzystywanym testem jest „tarcza zegara”, na której w odpowiednich warunkach, pacjent wskazuje godzinę, na której wskazówka jest ciemniejsza (wyróżnia się spośród pozostałych). Na podstawie odpowiedzi pacjenta specjalista wstępnie ustala moc oraz oś cylindra.

-    Na kolejnym teście te wartości zostaną doprecyzowane. Do doprecyzowania potrzebne jest ustawienie przed okiem dodatkowego elementu, jakim jest cylinder skrzyżowany. Pacjent udziela odpowiedzi patrząc na test „solniczka” (zestaw czarnych, odpowiedniej wielkości kropek) lub na okrągłą cyfrę np. 0 lub literę np. C lub O.

-    Po zakończeniu tego etapu specjalista sprawdzi jednooczną ostrość widzenia (visus), która powinna być, na chwilę obecną maksymalna.

-    W podobny sposób zostanie przeprowadzona refrakcja drugiego oka a następnie sprawdzona ostrość obuoczna.

-    Po sprawdzeniu ostrości obuocznej powinien zostać przeprowadzony balans akomodacji a mówiąc dokładniej specjalista sprawdzi, czy moce ustalone na oku prawym i lewym nie powodują innego napięcia akomodacji. To bardzo ważny etap, jest niezbędny do ustalenia prawidłowych mocy podczas widzenia obuocznego.

-    Następnie specjalista powinien założyć pacjentowi oprawę próbną, w której znajdą się próbne szkła okularowe z ustalonymi mocami. Ten etap pozwala na sprawdzenie komfortu i jakości widzenia.

-    Jeśli pacjent akceptuje dobraną korekcję do dali – jakość widzenia i komfort są wysokie, można przejść do określenia mocy do czytania.

Najczęściej jednak przed przystąpieniem do opisanej procedury, pomiar wad refrakcji rozpoczyna się od badania komputerowego. Jest ono potrzebne, aby w przybliżony sposób określić wadę wzroku pacjenta. Wynik takiego badania nie jest receptą, na podstawie której można wykonać okulary, a jedynie wskazówką dla okulisty lub optometrysty.

 Opisana powyżej procedura jest tylko podstawową częścią tej, którą może zostać wykonana w gabinecie optometrycznym lub okulistycznym.