Historia

 Za ojca soczewki kontaktowej uznaje się Leonarda da Vinci. To on w czasach renesansowych stworzył koncepcję soczewki, która miała kontakt z rogówką. Niestety ówczesny rozwój technologiczny nie pozwolił mu na dokończenie i zrealizowanie wielu swoich projektów. Model soczewki kontaktowej został wymyślony dopiero w 1801 roku przez angielskiego lekarza i fizyka Thomasa Younga. Po nim brytyjski chemik, astronom i fizyk John Herschel opracował technikę szlifowania szklanych soczewek w sposób nadający im kształt powierzchni gałki ocznej. Pojawienie się modelu oraz wynalezienie techniki szlifowania pozwoliło Friedrichowi Antonowi Mullerowi w 1887 roku wykonać na zlecenie pierwszą soczewkę kontaktową. Została ona założona pacjentowi bez powieki w celu  ochrony przed  utratą  oka i wysuszeniem gałki ocznej. Mężczyzna korzystał z niej przez 10 lat. Po tych wydarzeniach nastąpił dynamiczny rozwój kontaktologii. W XX wieku rozpoczęto prace nad poszukiwaniem materiału, który będzie podstawą do stworzenie idealnej soczewki kontaktowej. Prace te trwają po dzień dzisiejszy.

Funkcje soczewek kontaktowych

 Soczewki kontaktowe mogą spełniać następujące funkcje: korekcyjną, terapeutyczną, kosmetyczną, protetyczną oraz diagnostyczną.  W   zależności   od   problemu i stanu zdrowia oka, należy użyć odpo- wiedniego rodzaju soczewki. Mamy do wyboru: soczewki kontaktowe miękkie, sztywne gazoprzepuszczalne (rogówkowe – standardowe soczewki sztywne, rogówkowo- twardówkowe, semitwardówkowe, minitwardówkowe, twardówkowe) oraz soczewki kontaktowe hybrydowe. Dla większości z nich istnieje możliwość doboru indywidualnych parametrów kształtu i koloru, co umożliwia ich aplikowanie w różnych przypadkach. Bardzo często zdarza się, że jeden typ soczewki pełni kilka funkcji jednocześnie¹.

Korzyści noszenia soczewek kontaktowych

 Najczęstszym celem tworzenia wynalazków jest polepszanie jakości ludzkiego życia, przedłużanie okresu jak najpełniejszej sprawności    fizycznej    człowieka,    dbałość o zdrowie². W mojej opinii soczewki kontaktowe to wynalazek, który idealnie realizuje wszystkie wymienione idee.

Noszenie soczewek kontaktowych pozwala pacjentowi osiągnąć prawidłową ostrość wzroku. Posiadają one szersze pole widzenia niż okulary. W soczewkach nie dochodzi do zniekształcenia obrazu, które jest typowe dla okularów ze standardowymi szkłami. Dzięki nim możemy skorygować każdą wadę:   krótkowzroczność, nadwzroczność, astygmatyzm, starczowzroczność, a   nawet    wadę    tylko w jednym oku. W przypadku okularów niezbędne byłoby wstawienie szkła plano po stronie oka bez wady. Również przy obecności dużej  różnicy   w   refrakcji   między   jednym i drugim okiem można zastosować korekcję przy pomocy soczewek. 

U pacjentów po jednostronnej operacji zaćmy to rozwiązanie również znajdzie uzasadnienie, często bowiem oko fakijne ma inną refrakcję niż oko pseudofakijne. Soczewki mogą również korygować wadę w przypadku afakii wrodzonej, pourazowej czy pooperacyjnej³. Czasem zdarza się, że wada wzroku pacjenta jest bardzo wysoka np. + 6.0 lub - 6.0, a nawet jeszcze większa. W takiej sytuacji dedykowane danej osobie „szkła” są bardzo grube. Ma to wpływ na niekorzystny wygląd  zewnętrzny.  U niektórych pacjentów jest nawet przyczyną skrępowania i niechęci związanej z noszeniem nieestetycznie wyglądających okularów. Uznają to bowiem za defekt wizerunkowy, często porównując soczewki okularowe do

„denek od słoików”. Idealnym rozwiązaniem dla osób z dużą wadą wzroku są zatem soczewki kontaktowe. Sprawdzą się w każdych warunkach pogodowych – w przeciwieństwie do szkieł okularowych nie parują, nie osiada na nich woda czy śnieg.

Dzięki soczewkom kontaktowym pacjent może swobodnie uprawiać różne dyscypliny sportowe, nawet takie, w których występują duże wymagania wzrokowe. Soczewki pozwalają swobodnie manewrować głową, bez ryzyka  zbicia szkieł  okularowych, i cały czas utrzymują ostre widzenie. Podczas gwałtownych ruchów nie trzeba martwić się o to, że okulary np. się ześlizgną.

Przeprowadzone w Wielkiej Brytanii badania wykazały, że zastosowanie przez pacjentów soczewek do skorygowania wady umożliwiło podjęcie aktywności, która byłaby niemal niemożliwa w okularach. (Tab. 1).

Nie można zapomnieć również o tym, że soczewki pozwalają nam na zmianę wizerunku. Dzięki nim możemy pogłębić kolor tęczówki oka lub całkowicie go zmienić. To wyjątkowy rodzaj stylizacji, który pozwala nam na odrobinę szaleństwa. Kobiety nie muszą się martwić, że perfekcyjnie wykonany makijaż zostanie zniekształcony i niezauważony przez charakter okularów. Soczewki kontaktowe pozwalają pacjentom cieszyć się modą okularową, w szczególności tą przeciwsłoneczną. Pozwalają bez ograniczeń nosić każdy typ okularów.

Podsumowując, soczewki kontaktowe to jeden ze sposobów korygowania wad wzroku. Gwarantują dokładną  ostrość widzenia przy jednoczesnym zachowaniu komfortu      i       swobody       użytkowania. W dzisiejszych czasach dla większości społeczeństwa wizerunek zewnętrzny oraz wykonywanie różnorodnych dyscyplin sportu są bardzo istotne. Noszenie soczewek kontaktowych pozwala bez ograniczeń cieszyć się z przyjemności, które wcześniej były poza zasięgiem. Należy jednak pamiętać, że pomimo licznych zalet jakie niosą ze sobą soczewki kontaktowe, ich nieprawidłowy dobór i użytkowanie mogą być przyczyną licznych powikłań a nawet chorób. Ważne jest, aby kupować soczewki tylko ze sprawdzonych źródeł, rygorystycznie przestrzegać zasad higieny⁵, a wybór odpowiednich szkieł pozostawić specjalistom.

Joanna Nowosiak

PIŚMIENNICTWO

1. 5 zalet soczewek kontaktowych, https://www.kontaktowe.pl/blog/5-zalet-soczewek- kontaktowych-n24,
2. A. Jasińska, M. Jasiński, Soczewki kontaktowe jako nowoczesna metoda korygowania wad wzroku, s. 294-295, 298,
3. K. Szopa, Soczewki kontaktowe w sporcie, „Optyka”, nr 2, 2013.
4. M. Pachniewicz, J. Płóciennik, K. Przekóracka, Inne spojrzenie na soczewki kontaktowe, „Optyka”, nr 3, 2015,
5. www.coopervision.pl/o-soczewkach-kontaktowych/dlaczego-warto-nosic-soczewki- kontaktowe.
6. www.coopervision.pl/o-soczewkach-kontaktowych/jak-zakladac-soczewki.