Dlaczego warto korzystać z soczewek kontaktowych?
Obecnie około 2,5 miliarda ludzi na całym świecie ma wadę refrakcji. To powszechny problem zdrowotny dużej części populacji żyjącej w cyfrowym świecie. Co więcej niestety częstotliwość jej występowania wciąż rośnie. Zastosowanie odpowiedniej metody korygowania wady refrakcji nie tylko poprawia standard życia i pozwala na swobodne funkcjonowanie, lecz także daje możliwość wyeliminowania rozwoju niedowidzenia. Do najpopularniejszych sposobów walki z wadą refrakcji zaliczamy: korekcję okularową oraz korekcję przy użyciu miękkich soczewek kontaktowych. Współcześnie coraz więcej pacjentów decyduje się na wybór soczewek. W kolejnych częściach artykułu przedstawię korzyści jakie płyną z ich noszenia. Pozwolę sobie również pokrótce przybliżyć historię soczewek, która mam nadzieję zaciekawi czytelników.
Historia
Za ojca soczewki kontaktowej uznaje się Leonarda da Vinci. To on w czasach renesansowych stworzył koncepcję soczewki, która miała kontakt z rogówką. Niestety ówczesny rozwój technologiczny nie pozwolił mu na dokończenie i zrealizowanie wielu swoich projektów. Model soczewki kontaktowej został wymyślony dopiero w 1801 roku przez angielskiego lekarza i fizyka Thomasa Younga. Po nim brytyjski chemik, astronom i fizyk John Herschel opracował technikę szlifowania szklanych soczewek w sposób nadający im kształt powierzchni gałki ocznej. Pojawienie się modelu oraz wynalezienie techniki szlifowania pozwoliło Friedrichowi Antonowi Mullerowi w 1887 roku wykonać na zlecenie pierwszą soczewkę kontaktową. Została ona założona pacjentowi bez powieki w celu ochrony przed utratą oka i wysuszeniem gałki ocznej. Mężczyzna korzystał z niej przez 10 lat. Po tych wydarzeniach nastąpił dynamiczny rozwój kontaktologii. W XX wieku rozpoczęto prace nad poszukiwaniem materiału, który będzie podstawą do stworzenie idealnej soczewki kontaktowej. Prace te trwają po dzień dzisiejszy.
Funkcje soczewek kontaktowych
Soczewki kontaktowe mogą spełniać następujące funkcje: korekcyjną, terapeutyczną, kosmetyczną, protetyczną oraz diagnostyczną. W zależności od problemu i stanu zdrowia oka, należy użyć odpo- wiedniego rodzaju soczewki. Mamy do wyboru: soczewki kontaktowe miękkie, sztywne gazoprzepuszczalne (rogówkowe – standardowe soczewki sztywne, rogówkowo- twardówkowe, semitwardówkowe, minitwardówkowe, twardówkowe) oraz soczewki kontaktowe hybrydowe. Dla większości z nich istnieje możliwość doboru indywidualnych parametrów kształtu i koloru, co umożliwia ich aplikowanie w różnych przypadkach. Bardzo często zdarza się, że jeden typ soczewki pełni kilka funkcji jednocześnie1.
Korzyści noszenia soczewek kontaktowych
Najczęstszym celem tworzenia wynalazków jest polepszanie jakości ludzkiego życia, przedłużanie okresu jak najpełniejszej sprawności fizycznej człowieka, dbałość o zdrowie2. W mojej opinii soczewki kontaktowe to wynalazek, który idealnie realizuje wszystkie wymienione idee.
Noszenie soczewek kontaktowych pozwala pacjentowi osiągnąć prawidłową ostrość wzroku. Posiadają one szersze pole widzenia niż okulary. W soczewkach nie dochodzi do zniekształcenia obrazu, które jest typowe dla okularów ze standardowymi szkłami. Dzięki nim możemy skorygować każdą wadę: krótkowzroczność, nadwzroczność, astygmatyzm, starczowzroczność, a nawet wadę tylko w jednym oku. W przypadku okularów niezbędne byłoby wstawienie szkła plano po stronie oka bez wady. Również przy obecności dużej różnicy w refrakcji między jednym i drugim okiem można zastosować korekcję przy pomocy soczewek.
U pacjentów po jednostronnej operacji zaćmy to rozwiązanie również znajdzie uzasadnienie, często bowiem oko fakijne ma inną refrakcję niż oko pseudofakijne. Soczewki mogą również korygować wadę w przypadku afakii wrodzonej, pourazowej czy pooperacyjnej3. Czasem zdarza się, że wada wzroku pacjenta jest bardzo wysoka np. + 6.0 lub - 6.0, a nawet jeszcze większa. W takiej sytuacji dedykowane danej osobie „szkła” są bardzo grube. Ma to wpływ na niekorzystny wygląd zewnętrzny. U niektórych pacjentów jest nawet przyczyną skrępowania i niechęci związanej z noszeniem nieestetycznie wyglądających okularów. Uznają to bowiem za defekt wizerunkowy, często porównując soczewki okularowe do
„denek od słoików”. Idealnym rozwiązaniem dla osób z dużą wadą wzroku są zatem soczewki kontaktowe. Sprawdzą się w każdych warunkach pogodowych – w przeciwieństwie do szkieł okularowych nie parują, nie osiada na nich woda czy śnieg.
Dzięki soczewkom kontaktowym pacjent może swobodnie uprawiać różne dyscypliny sportowe, nawet takie, w których występują duże wymagania wzrokowe. Soczewki pozwalają swobodnie manewrować głową, bez ryzyka zbicia szkieł okularowych, i cały czas utrzymują ostre widzenie. Podczas gwałtownych ruchów nie trzeba martwić się o to, że okulary np. się ześlizgną.
Przeprowadzone w Wielkiej Brytanii badania wykazały, że zastosowanie przez pacjentów soczewek do skorygowania wady umożliwiło podjęcie aktywności, która byłaby niemal niemożliwa w okularach. (Tab. 1).
różnica/ korzyści |
znaczenie |
szersze pole widzenia |
soczewki kontaktowe zapewniają nieograniczone pole widzenia, które w przypadku okularów ogranicza widzenie |
większa stabilność |
mniejsze ryzyko utraty widzenia podczas dużych wstrząsów, szybkich zmian kierunku widzenia |
odporne na zaparowanie i deszcz |
soczewki kontaktowe nie są tak wrażliwe na warunki środowiskowe i pogodę jak okulary |
mniej podatne na okulary |
okulary są podatne na gromadzenie się na powierzchni zanieczyszczeń ograniczających widzenie |
dają możliwość stosowania dodatkowych okularów |
okulary często kolidują z możliwością właściwej ochrony oczu |
chronią przed obwodowym i ukośnym promieniowaniem UV(jeżeli zawierają filtr ochronny) |
soczewki kontaktowe proponują dodatkową ochronę przed UV w przypadku korzystania z okularów |
niskie ryzyko uszkodzenia soczewki podczas noszenia |
wysokie ryzyko uszkodzenia okularów podczas noszenia i związana z tym możliwość potencjalnego urazu od soczewki okularowej lub oprawy |
można wyrzucić/ wymienić w razie potrzeby |
utracone lub uszkodzone okulary są kosztowne do zastąpienia |
mniejsze pomniejszenie/ powiększenie obrazu siatkówkowego |
wielkość obrazu tworzącego się na siatkówce w soczewkach kontaktowych jest bardziej realistyczna, naturalna |
brak potrzeby adaptacji wzrokowej |
po dopasowaniu czy zmianie mocy soczewek kontaktowych nie istnieje konieczność adaptacji- jak w przypadku niektórych rozwiązań okularowych |
mniej aberracji/ zniekształceń |
soczewki poruszają się wraz z oczami, więc właściwa sfera/ centrum soczewki jestzawsze w zasięgu wzroku 4. |
Nie można zapomnieć również o tym, że soczewki pozwalają nam na zmianę wizerunku. Dzięki nim możemy pogłębić kolor tęczówki oka lub całkowicie go zmienić. To wyjątkowy rodzaj stylizacji, który pozwala nam na odrobinę szaleństwa. Kobiety nie muszą się martwić, że perfekcyjnie wykonany makijaż zostanie zniekształcony i niezauważony przez charakter okularów. Soczewki kontaktowe pozwalają pacjentom cieszyć się modą okularową, w szczególności tą przeciwsłoneczną. Pozwalają bez ograniczeń nosić każdy typ okularów.
Podsumowując, soczewki kontaktowe to jeden ze sposobów korygowania wad wzroku. Gwarantują dokładną ostrość widzenia przy jednoczesnym zachowaniu komfortu i swobody użytkowania. W dzisiejszych czasach dla większości społeczeństwa wizerunek zewnętrzny oraz wykonywanie różnorodnych dyscyplin sportu są bardzo istotne. Noszenie soczewek kontaktowych pozwala bez ograniczeń cieszyć się z przyjemności, które wcześniej były poza zasięgiem. Należy jednak pamiętać, że pomimo licznych zalet jakie niosą ze sobą soczewki kontaktowe, ich nieprawidłowy dobór i użytkowanie mogą być przyczyną licznych powikłań a nawet chorób. Ważne jest, aby kupować soczewki tylko ze sprawdzonych źródeł, rygorystycznie przestrzegać zasad higieny5, a wybór odpowiednich szkieł pozostawić specjalistom.
Joanna Nowosiak
PIŚMIENNICTWO
- 5 zalet soczewek kontaktowych, https://www.kontaktowe.pl/blog/5-zalet-soczewek- kontaktowych-n24,
- A. Jasińska, M. Jasiński, Soczewki kontaktowe jako nowoczesna metoda korygowania wad wzroku, s. 294-295, 298,
- K. Szopa, Soczewki kontaktowe w sporcie, „Optyka”, nr 2, 2013.
- M. Pachniewicz, J. Płóciennik, K. Przekóracka, Inne spojrzenie na soczewki kontaktowe, „Optyka”, nr 3, 2015,
- www.coopervision.pl/o-soczewkach-kontaktowych/dlaczego-warto-nosic-soczewki- kontaktowe.
- www.coopervision.pl/o-soczewkach-kontaktowych/jak-zakladac-soczewki.